19.9.05

Ο «πειραστής» της ερήμου

Προσπαθούσα να κατανοήσω το πρόβλημα της ερημίας. Της ερημίας ανάτασης ψυχής, της ερημίας μου μέσα στον πολύβουο και πολύχρωμο κόσμο, της πολυπολιτισμικής κοινωνίας μας. Και να νιώσω την ανάγκη της καθαρότητας του πνεύματος, μέσα στην απόλυτη ελευθερία, που έδωκε ο Δημιουργός στον Άνθρωπο. Ήταν η ερημία μου ανάγκη πνευματική, άραγε, κατά τα ρήματα του Ιησού «ουκ επ΄ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος», ή έκφραση της ανησυχίας του προφήτη-φιλόσοφου Σωκράτη, που επικοινωνεί η ψυχή του με φωνές, δαιμόνια, που τον καθοδηγούνε σε έργα αρετής και αναζήτησης της αλήθειας μέσα στον κόσμο;
Ο γείτονάς μου δεν νιώθει τη δική μου αγωνία, γιατί εκείνος ζει, έτσι κι αλλιώς, μόνος του μέσα στον κόσμο, αθλούμενος στον πλουτισμό, τη μοναδική χαρά του. Κι είναι χαρά πολλών ανθρώπων, που αγνοούν ότι η ερημία μου είναι πνευματικός πλούτος αφού, «…επί παντί ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού». Οπότε ζω ως πνεύμα πρώτα, που επικοινωνεί με τον Ουρανό, κι έπειτα ως ύλη, η οποία ανήκει στη γη!
Ο πειραστής του κόσμου στρέφεται μόνιμα στην οικονομική κυριαρχία, στη συσσώρευση χρήματος τύπου Σάυλωκ, που είναι η πραγματική ανθρώπινη ταλαιπωρία και η διχαστική προσωπικότητα της κοινωνίας μας. Ο πειραστής όμως δεν παραμένει ήσυχος, γιατί με θέτει συνεχώς ενώπιον της εξουσίας και του πνευματικού διλήμματος. Είναι η ανησυχία των εμπόρων του πνεύματος και των εξουσιαστών, που νέμονται την πρόσκαιρη χαρά της εξουσίας, αλλά στερούνται την πνευματική τους ανάταση. Την επικοινωνία με το Θείο!
Είναι θαρρώ η ώρα να θυμηθώ τον προφήτη του ελληνισμού, τον Σωκράτη, όταν στην απολογία του προκάλεσε τον κατήγορό του να απαντήσει για το καλό και το αγαθό:
- Και μα τον Κύνα, άντρες Αθηναίοι, - γιατί πρέπει να σας πω την αλήθεια - να τι μου συνέβη: Οι πιο φημισμένοι μου φανήκανε να ξέρουνε σχεδόν τα λιγότερα, όταν τους εξέταζα σύμφωνα με τα λόγια του θεού, ενώ άλλοι, που φαινόντουσαν κατώτεροι, ήτανε πιο συνετοί άντρες. Πρέπει, λοιπόν, αυτή την περιπλάνησή μου να σας τη διηγηθώ, σαν άθλους που κατόρθωσα να πραγματοποιήσω... Μετά, λοιπόν, από τους πολιτικούς, πήγα στους ποιητές, κι εκείνους των τραγωδιών κι εκείνους των διθυράμβων και τους άλλους, με σκοπό να πιάσω εδώ τον εαυτό μου να είμαι αμαθέστερος απ' αυτούς. Φέρνοντας, λοιπόν, μαζί μου εκείνα από τα ποιήματά τους, που μου φαινόταν ότι τα έχουνε δουλέψει περισσότερο, τους ζητούσα να μου εξηγήσουνε τι λένε, για να μάθω ταυτόχρονα και κάτι απ' αυτούς. Ντρέπομαι, λοιπόν, να σας πω, άντρες, την αλήθεια. Πρέπει όμως να σας την πω. Με λίγα λόγια, σχεδόν όλοι όσοι είναι παρόντες, θα μπορούσανε να μιλήσουνε καλύτερα για τα έργα τους απ' αυτούς τους ίδιους. Δεν άργησα να αντιληφθώ ότι και για τους ποιητές ισχύει αυτό εδώ, ότι δηλαδή δεν δημιουργούνε με τη σοφία, αλλά με κάποιο φυσικό χάρισμα, με κάποια έμπνευση ανάλογη μ' εκείνη των μάντεων και των χρησμωδών.
……………………….
- Αλλά πες μας, φίλε μου, ποιός κάνει τους νέους καλύτερους;
- Οι νόμοι.
- Μα δεν ρωτάω αυτό, αγαπητέ μου, αλλά ποιός άνθρωπος, ο οποίος, βέβαια, θα έχει πρώτα μάθει και τους νόμους.
- Αυτοί, Σωκράτη, οι δικαστές.
- Τι λες, Μέλητε; Αυτοί εδώ είναι ικανοί να μορφώνουνε τους νέους και να τους κάνουνε καλύτερους;
- Ασφαλώς.
- Όλοι γενικά ή μόνο μερικοί απ' αυτούς;
- Όλοι γενικά.
- Καλά τα λες, μα την Ήρα. Μεγάλη έχουμε αφθονία από ωφέλιμους ανθρώπους. Κι αυτοί εδώ οι ακροατές τούς κάνουνε καλύτερους ή όχι;
- Κι αυτοί.
- Κ΄ οι βουλευτές;
- Κ΄ οι βουλευτές.
- Μήπως τότε, Μέλητε, τα μέλη της Εκκλησίας του δήμου, οι εκκλησιαστές, διαφθείρουνε τους νεότερους; Ή κι εκείνοι, όλοι γενικά, τους κάνουνε καλύτερους;
- Κι εκείνοι.
- Όλοι, λοιπόν, όπως φαίνεται, οι Αθηναίοι τούς κάνουνε καλούς και άξιους, εκτός από μένα, και μόνον εγώ τους διαφθείρω. Έτσι λες;
- Έτσι, ακριβώς.
- Πόσο δυστυχισμένο με θεωρείς! Απάντησέ μου όμως: νομίζεις ότι και με τα άλογα συμβαίνει το ίδιο; Όλοι οι άνθρωποι μπορούνε να τα κάνουνε καλύτερα, και μόνο ένας είναι που τα χαλάει;
Ή συμβαίνει εντελώς το αντίθετο, και μόνο ένας μπορεί να τα κάνει καλύτερα, ή πολύ λίγοι μόνο, οι ιπποκόμοι; Ενώ οι άλλοι, οι πολλοί, όταν ασχολούνται με άλογα και τα χρησιμοποιούνε, τα χαλάνε; Δεν ισχύει αυτό, Μέλητε, και για τα άλογα και για όλα τα άλλα ζώα; Ισχύει, είτε το παραδεχτείτε εσύ κι ο Άνυτος είτε όχι. Θα ήτανε, λοιπόν, πολύ ευτυχισμένοι οι νέοι αν ένας μόνο τους διέφθειρε και όλοι οι άλλοι τους ωφελούσαν.
Κι ο μέγας Σωκράτης, αντιμετωπίζοντας το θάνατο, από την καταδίκη του, επιλέγει:
- Εγώ νομίζω ότι αν κάποιος έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα σε μια νύχτα, που κοιμήθηκε χωρίς να δει ούτε ένα όνειρο, και τις άλλες νύχτες και μέρες της ζωής του, αν έπρεπε να τις αντιπαραβάλλει με τη νύχτα εκείνη και να σκεφτεί και να πει πόσα καλύτερα και πιο ευχάριστα μερόνυχτα έχει ζήσει στη ζωή του απ' αυτή τη νύχτα. Νομίζω ότι όχι μόνο ο τυχαίος ιδιώτης, αλλά κι ο μεγαλύτερος βασιλιάς θα τα έβρισκε πολύ λίγα σε σχέση με τη νύχτα εκείνη.
Αν κάτι τέτοιο είναι ο θάνατος, εγώ τουλάχιστον, νομίζω ότι είναι όφελος. Γιατί έτσι η αιωνιότητα όλη δεν φαίνεται παρά σαν μια νύχτα. Αν πάλι ο θάνατος είναι αναχώρηση από εδώ για έναν άλλον τόπο, κι είναι αλήθεια τα λεγόμενα ότι εκεί βρίσκονται όλοι όσοι έχουν πεθάνει, τι μεγαλύτερο καλό θα υπήρχε από αυτό, άντρες δικαστές;
……………………………….
Και τώρα, αναρωτιέμαι, τι μένει για τον πειραστή μου; Τι απομένει σ΄ αυτόν για να με παρασύρει σε υλιστικές συνήθειες και απληστία πλουτισμού; Πώς μπορεί να με βγάλει από την πνευματική ερημία της προσευχητικής ανάτασης;
Τίποτε, απολύτως τίποτε, σατανικά τέρατα.
VAL All rights reserved 2005