30.12.05

Το σύννεφο ταξιδευτής

Ωω, να μπορούσα να φτάσω τα σύννεφα,
να ταξιδέψω μαζί τους,
για νάρθω σε σένα,
να γίνω βροχή,
να νωτίσω τα μάτια μου,
για να μη φαίνονται τα δάκρυά μου...

Έτσι θα κρύψω τον πόνο,
που είσαι μακρυά μου.

(Από την αδημοσίευτη ποιητική συλλογή μου με τίτλο «Με του βοριά τα φτερά», θα εκδοθεί τον Ιανουάριο).

AHEPA NSW Inc – Grand Lodge of NSW & New Zealand

Centre of Hellenic Literature & Poetry “Kostis Palamas”
Κέντρο Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης
«Κωστής Παλαμάς»

Υπό την αιγίδα των Δήμων τής Ιεράς Πόλεως τού Μεσολογγίου
και Οινιαδών

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς» της ΑΧΕΠΑ Νέας Νοτίου Ουαλλίας και Νέας Ζηλανδίας (έδρα Sydney), αφού έλαβε υπόψη του πρόταση που έκανε ο εκπρόσωπός του για την Ελλάδα δημοσιογράφος-συγγραφέας Β.Α. Λαμπρόπουλος, αποφάσισε την:

Απονομή τιμητικών διακρίσεων

Σε προσωπικότητες στην Ελλάδα, για την πολιτιστική τους δραστηριότητα
και τη συνεργασία τους με το Κέντρο μας, ως εξής:

· Καθ. κ. Παναγιώτη Σκανδαλάκη, Υφ. Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα ομογενών.
· Καθηγήτρια Κυρία Κέλλυ Μπουρδάρα, Αντιδήμαρχο του Δήμου Αθηναίων.
· Επ. Πρόεδρο του Αρείου Πάγου κ. Βασίλη Κόκκινο, Πρόεδρο του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών.
· Αντινομάρχη Πειραιώς κ. Γιάννη Μαρωνίτη, Πρόεδρο Ομίλου UNESCO Πειραιώς και Νήσων.
· Αντιδήμαρχο της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου κ. Δημήτρη Μαντζουράτο.
· Πρόεδρο του 21ου Συμποσίου Πεζογραφίας και Ποίησης Σαλαμίνας κ. Ντίνο Κουμπάτη, δημοσιογράφο-λογοτέχνη.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς» της ΑΧΕΠΑ Νέας Νοτίου Ουαλλίας και Νέας Ζηλανδίας, εξουσιοδοτεί τον εκπρόσωπό του στην Ελλάδα κ. Β.Α. Λαμπρόπουλο, να ανακοινώσει την παρούσα απόφαση και να επιδώσει τις τιμητικές διακρίσεις στους τιμηθέντες.

Sydney, 26 Δεκεμβρίου 2005

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Πρόεδρος Γενικός Γραμματέας
Επιχειρηματίας Επιχειρηματίας


Contact information’s
Sydney, President, George Lianos,
sales@masterpiecepictures.com.au
Sydney, Secretary, John Kallimanis,
yiannis01@a1primes.com.auRepresentative in Greece, V.A.Lambropoulos author-journalist, lvassilis@hotmail.com, www.vdorikos.blogspot.com, mob: 6977 7729 75, telefax: 210 68 57 190

24.12.05

ποίηση, 1972

ΔΥΝΑΤΟΣ

Η αδερφή μου η Ζωή
απόκτησ΄ ένα νόθο τέκνο,
που τ΄ ονόμασε Θάνατο.

Κι εγώ, για να την εξαπατήσω,
πήρα γυναίκα μου τη Λευτεριά.


ΝΥΧΤΑ

.................................
...Κ΄ ύστερα έγινε συννεφιά.
Το ηλιοτρόπιο δεν είχε πού να στρέψει.
Έσκυψε, λοιπόν, και πέθανε.
Κ΄ ύστερα; Τι νάκανε ο Ήλιος;
Τι χρειαζότανε;
Κρύφτηκε πίσω απ΄ τα βουνά
και δεν ήθελε πιά να φανεί.
Για να μας παραπλανήσουν, τότε,
ονόμασαν τα καθέκαστα «νύχτα».

(Από την ποιητική συλλογή «Του καιρού μας», έκδοση 1972).

Β.Α. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής

Ο Εμπεδοκλής έζησε στον Ακράγαντα της Σικελίας τον 5ο αιώνα π.Χ. και υπήρξε μια από τις θρυλικότερες μορφές στο χώρο των προσωκρατικών φιλοσόφων. Ο βίος του είναι γεμάτος με απόκρυφες ιστορίες και θαύματα που αγγίζουν τα όρια του μύθου. Στο πρόσωπο του οι Ακργαντίνοι δεν έβλεπαν μόνο έναν μεγάλο φιλόσοφο αλλά και έναν άξιο πολιτικό, ιατρό, μάντη, μάγο και ποιητή. Ο Διογένης Λαέρτιος, στο 8ο Βιβλίο του, αναφέρει μία σειρά από θρυλικές ιστορίες σχετικά με τον θάνατο του Εμπεδοκλή: "Σχετικά με τον θάνατο του λέγονται διάφορα πράγματα. Ο Ηρακλείδης που ανέφερε τα σχετικά με την γυναίκα που δεν ανέπνεε, ότι δηλαδή δοξάστηκε ο Εμπεδοκλής όταν έστειλε πίσω ζωντανή τη νεαρή γυναίκα, λέει ότι πρόσφερε θυσία στο χωράφι του Πεισιάνακτος. Είχε καλέσει και μερικούς από τους φίλους του, ανάμεσα τους και τον Παυσανία.
Μετά το γλέντι οι υπόλοιποι αποτραβήχτηκαν και αναπαύονταν, άλλοι κάτω από δέντρα του διπλανού χωραφιού και άλλοι όπου ήθελαν. Ο Εμπεδοκλής έμεινε εκεί που είχε καθίσει. Όταν σηκώθηκαν το πρωί, ήταν ο μόνος που έλειπε. ρχισαν να τον αναζητούν και οι δούλοι που ρωτήθηκαν έλεγαν πως δεν γνωρίζουνε τίποτε. Ένας τότε είπε ότι τα μεσάνυχτα είχε ακούσει μια πολύ δυνατή φωνή που καλούσε τον Εμπεδοκλή και ότι μετά απ' αυτό σηκώθηκε και είδε ουράνιο φως και μία λάμψη. Τίποτε άλλο…. Ο Έρμιππος λέει ότι θεράπευσε κάποια Ακραγαντίνη Πάνθεια που την είχαν ξεγραμμένη οι γιατροί και γι' αυτό έκανε τη θυσία και ότι αυτοί τους οποίους είχε καλέσει ήταν περίπου ογδόντα. Ο Ιππόβοτος αναφέρει πως, όταν σηκώθηκε, προχώρησε προς την Αίτνα και μόλις έφτασε πλησίασε στους κρατήρες της φωτιάς και εξαφανίστηκε, θέλοντας μ' αυτό τον τρόπο να ενισχύσει τη φήμη ότι είχε γίνει θεός".

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ
Ο Εμπεδοκλής με τη φιλοσοφία του αναζητά την πραγματική γνώση και ουσία της φύσεως. Η φύση χαρακτηρίζεται από μία αιώνια εναλλαγή . Η εν-αλλαγή αυτή βρίσκεται ανάμεσα στην αλλαγή του Ηράκλειτου (Γίγνεσθαι) και την σταθερότητα του Παρμενίδη (Είναι). Ο Εμπεδοκλής στέκεται ανάμεσα σ' αυτές τις δύο φιλοσοφικές θέσεις και ορίζει σαν πρωταρχική αιτία γέννησης όλων των όντων την κίνηση τεσσάρων πρωταρχικών στοιχείων που ονομάζει "ριζώματα". Τα στοιχεία αυτά 1. Η φωτιά (Ζευς) 2. Το νερό (Νήστις) 3. Η γη (Αϊδωνεύς ή δης) και 4. Ο Αέρας (Ήρα). Η κίνηση αυτών των στοιχείων οφείλεται σε δύο αντίθετες δυνάμεις που τις ονομάζει Φιλότητα και Νείκος. Η Φιλότητα είναι η θετική δύναμη της αγάπης που ενώνει τα πράγματα και Νείκος η αρνητική που τα διαχωρίζει. Η σχέση αυτών των αντίρροπων δυνάμεων είναι αυτή που διατηρεί την ισορροπία στο σύμπαν ("Σφαίρος"). Η γένεση και ο θάνατος, η Φιλότητα και το Νείκος είναι για τον Εμπεδοκλή ένας αιώνιος κύκλος, μία εναλλαγή που εξασφαλίζει τη διαιώνιση του κόσμου.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
Το έργο του Εμπεδοκλή αποτελείται από δύο εξάμετρα ποιήματα, το Περί Φύσεως (2.000 στίχοι) και οι Καθαρμοί (3.000 στίχοι). Οι στίχοι που διασώθηκαν από όλο το έργο του Εμπεδοκλή είναι 450 και αποτελούν το μεγαλύτερο σωζόμενο κείμενο προσωκρατικού φιλοσόφου. Αναφέρονται και μερικά ακόμα έργα του όπως ο Ιατρικός Λόγος (600 στίχοι), τα Περσικά, οι Πολιτικοί Λόγοι και οι Τραγωδίες. Ο τρόπος γραφής του Εμπεδοκλή είναι φανερά επηρεασμένος από τον Παρμενίδη και τον Όμηρο. Οι επικοί στίχοι του Εμπεδοκλή έχουν μία τεράστια δυναμική που δημιουργεί στον αναγνώστη ή τον μελετητή σειρά από σκέψεις ή αναλύσεις. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς μετέπειτα φιλοσόφους, όπως τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, να πραγματευτούν μέσα στα έργα τους τις θέσεις του Εμπεδοκλή και έτσι να σωθούν μέχρι σήμερα πολλά αποσπάσματα του μεγάλου φιλοσόφου.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

α) Τα Ριζώματα και η εναλλαγή στίχοι 6,7,8
6. Τα τέσσερα ριζώματα των πάντων άκου πρώτα:
Ζευς λαμπερός, Ήρα ζωοδότρα, Αϊδωνεύς και η Νήστις
που δακρύζοντας θνητό κρουνό αναβρύζει
7. … [ριζώματα] που δεν μπήκαν στο γίγνεσθαι
8. Κάτι άλλο θα σου πω,
φύση δεν έχει κανένα από τα θνητά
και ούτε τέλος με ολέθριο θάνατο,
παρά μόνο σμίξιμο και εναλλαγή όσων σμίξαν,
"φύση" το ονομάζουν οι άνθρωποι ωστόσο.


β) [Η Φιλότητα και το Νείκος] στίχοι 17,21, Σιμπλίκιος, εις Φυσικά
17. Διπλή ιστορία θα σου πω.
Κάποτε απ' τα πολλά βγήκε το ένα
και μι' άλλη φορά
απ' το ένα τα πολλά.
Διπλή είναι η γέννηση των θνητών,
διπλή και η φθορά τους,
τη μία τη φέρνει και τη χαλάει η σύναξη των πραγμάτων,
την άλλη την θρέφει και τη σταματάει ο χωρισμός τους.
Κι αυτή η εναλλαγή δεν έχει τελειωμό,
άλλοτε η Φιλότητα ενώνει τα πράγματα και τα κάνει ένα,
και άλλοτε το Νείκος τα χωρίζει.
21 Μα έλα, δες τα όσα μαρτυρούν του λόγου την αλήθεια,
αν κάτι που ανέφερα λειψό είναι στη μορφή
τον ήλιο τον ολόλαμπρο, που πυρπολεί το βλέμμα,
και όλα τα αθάνατα που λούζονται στου ήλιου τις αχτίδες,
τη σκοτεινή και δροσερή βροχή, που είναι μέσα σ' όλα.
Κι από τη γη αναβλύζουν πράγματα ριζωμένα και στερεά.
Στο Μίσος, όλα διαφέρουν στη μορφή και είναι χωρισμένα
μα στην Αγάπη, συνάζονται και ποθούνε το' να το άλλο.
Απ' αυτά βγαίνουν όλα όσα ήταν, είναι και θα είναι στο μέλλον,
βλάστησαν δέντρα κι άνδρες και γυναίκες,
θηρία και πουλιά, νερόθρεφτα ψάρια,
και οι θεοί οι μακρόβιοι, οι πρώτοι στις τιμές.
Γιατί μονάχα αυτά υπάρχουν, αλλά διατρέχοντας το' να το άλλο
γίνεται η όψη τους αλλιώτικη.
Τόσο τ' αλλάζει το μίγμα.

γ) [Η ανάμειξη των ριζωμάτων] στίχοι 23,24,25, Σιμπλίκιος, εις Φυσικά
23. Όπως όταν ζωγράφοι χρωματίζουν αναθήματα,
άντρες που από χάρισμα την τέχνη τους κατέχουν,
αφού πάρουν στα χέρια τους πολύχρωμα χορτάρια
κι αρμονικά τα σμίξουν άλλα πιο πολύ και άλλα πιο λίγο,
φτιάχνουν απ' αυτά μορφές που με κάθε τι μοιάζουν,
πλάθοντας δέντρα και άντρες και γυναίκες ,
θηρία και πουλιά και υδρόβια ψάρια
μα και μακρόβιους θεούς, πιο τιμημένους απ' όλα,.
Έτσι λοιπόν ας μη σε απατάει ο νους
ότι είναι αλλού των θνητών η πηγή,
οσωνδήποτε - πολυάριθμων -φανερώθηκαν,
αλλά σωστά μάθε τα αυτά, ακούγοντας του θεού τον λόγο.
24 Κορφές με άλλες κορφές συνάπτοντας
ας μην φτιάξω μόνο μία ατραπό του λόγου.
25 Και δυό φορές, αυτό που χρειάζεται, καλό είναι να ειπωθεί

δ) [Ο Σφαίρος], στίχοι 27,28,29,30,31
27 Εκεί δεν διαφαίνονται ούτε του ήλιου τα γρήγορα μέλη
ούτε το δασύ γένος της γης ούτε η θάλασσα,
σε τόσο πυκνή κρυφότητα συναρμογής έχει στηθεί
ο Σφαίρος ο κυκλοειδής χαιρόμενος τη γύρω μοναξιά του.
27α Ούτε διχόνοια ούτε διαμάχη μες στα μέλη [ του Σφαίρου ]
28 Από παντού προς τον εαυτό του ίσος και κατά πάντα απέραντος
ο Σφαίρος ο κυκλοειδής χαιρόμενος τη γύρω μοναξιά του.
29 Από την πλάτη του δεν ξεπετιούνται δυό κλαδιά,
ούτε και πόδια, ούτε γρήγορα γόνατα, ούτε γενετήσια μέλη,
αλλά ήταν Σφαίρος και από παντού ίσος προς τον εαυτό του.
30 Αλλά αφού μέσα στα μέλη του αυξήθηκε η Διαμάχη
και σε τιμές ορθώθηκε στο πέρασμα του χρόνου,
που εναλλασσόμενος δένεται με ευρύτατο όρκο…
31 Όλα κατά σειράν σειόντουσαν τα μέλη του θεού.

ε) [Κοσμογονία και Φύση]
38 Εμπρός λοιπόν, θα σου πω [βάζοντας] τον ήλιο ως αρχή,
από πού γεννήθηκαν όλα όσα εμείς βλέπουμε τώρα:
[ είναι ] η γη και ο πόντος πολυκύματος και ο υγρός αέρας
κι ο αιθέρας ο Τιτάν που σφίγγει τα πάντα σε κύκλο
40 Ο Ήλιος με τα οξέα βέλη του και η ιλαρή Σελήνη.
41 [Ο ήλιος] συναθροισμένος περιπολεί τον μέγα ουρανό.
42 [Ο ήλιος] αντανακλά φως και αντικρίζει τον Όλυμπο με άφοβο πρόσωπο.
43 [Η σελήνη] σε κυκλική τροχιά γύρω απ' τη γη ελίσσεται αλλότριο φως.
48 Η γη τη νύχτα θέτει, ενάντια στεκούμενη στο φως.
52 Πολλές φωτιές καίνε κάτω από το έδαφος
54 Ο αιθέρας καταδύεται με μακριές ρίζες κάτω από τη γη
55 Της γης ιδρώτας η θάλασσα
56 Το αλάτι έπηξε, χτυπημένο απ' τις ριπές του ήλιου.
67 Στο πιο θερμό μέρος της γης εκτεινόταν το αρσενικό φύλο,
γι' αυτό οι άντρες είναι πιο μαύροι, πιο ανδρείοι
και πιο τριχωτοί
88 Από τα δύο μάτια βγαίνει μια ματιά
108 Όσο αλλάζουν οι άνθρωποι φύση, τόσο συμβαίνει ν' αλλάζουν και οι σκέψεις τους.

Επιμέλεια Κειμένων
Γιάννης Σταματέλλος
Αναδημοσίευση από http://www.forthnet.gr/presocratics/emped.htm

21.12.05

«Το κέντημα μιάς ζωής»

Παρουσίαση βιβλίου
της Ελένης Σιδηρουργού
με τίτλο «Το κέντημα μιάς ζωής»

SYDNEY, Δεκέμβριος
Την περασμένη Παρασκευή, στην αίθουσα της ΑΧΕΠΑ, στο πλαίσιο εκδήλωσης του Κέντρου Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς» της ΑΧΕΠΑ ΝΝΟ & ΝΖ, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου στην ελληνική έκδοση της Ελένης Σιδηρουργού με τίτλο «Το κεντημα μιας ζωής». Την παρουσίαση έκανε, εκ μέρους του Κέντρου, ο ευρισκόμενος στο Σίντνεϊ δημοσιογράφος-συγγραφέας Β.Α. Λαμπρόπουλος. Ο ομιλητής είπε για το βιβλίο τα παρακάτω:

Η παρουσίαση
«Οι μισθοί ήταν πολύ χαμηλοί, όμως επιβιώσαμε από την οικονομική ύφεση χάρη στις καλές διαχειριστικές ικανότητες της μητέρας μας. Εκτός από τα ρούχα που μας έραβε, δημιούργησε ένα περιβολάκι, πήρε μερικές κότες και έτσι είχαμε αυγά ημέρας και φρέσκα λαχανικά εποχής. Το κύριο πρόβλημά της ήταν να μάθει την καινούργια γλώσσα...
...Όμως στο σπίτι, μόνο την ελληνική γλώσσα μιλούσαμε. Και συνήθιζε να μας λέει: «Όταν είσατε στο σχολείο, να μιλάτε Αγγλικά και να είστε καλοί μαθητές αλλά στο σπίτι πρέπει να μιλάτε ελληνικά για να μην τα ξεχάσετε».

»Τα λόγια αυτά, του βιβλίου της Ελένης Σιδηρουργού «Το κέντημα μιάς ζωής», που παρουσιάζει απόψε το Κέντρο Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς» της ΑΧΕΠΑ, αποτελούν, νομίζω, την πεμπτουσία του νοήματος της ζωής όλων των Ελλήνων ομογενών.
Μέσα σε λίγες γραμμές η συγγραφέας στο βιβλίο της, δίνει την εικόνα της μετανάστευσης, της δυσκολίας των ελληνικών οικογενειών να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον, να μάθουνε την γλώσσα, να ξεπεράσουν εμπόδια κοινωνικά και οικονομικά, να διακριθούνε στην κοινωνία της Αυστραλίας και να υπερβούν τους γηγενείς στο εμπόριο, στις επιστήμες, στα γράμματα και στην πολιτική.
Σήμερα το βλέπουμε αυτό πολύ καθαρά και το ζούμε, σε όποια πολιτεία της ηπείρου και να βρεθούμε.
Με λίγα λόγια, η Ελένη Σιδηρουργού, στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της δίνει, μέσα από τη δική της οικογενειακή και ατομική ζωή, την ζωή του Έλληνα μετανάστη, πρωτοπόρου των Αντιπόδων.

Προσωπικά καταννοώ απόλυτα το περιεχόμενο του βιβλίου, έπειτα από τις εικοσιπέντε επισκέψεις στην Αυστραλία, από το 1979 ως σήμερα, ζώντας την καθημερινή ζωή των συνελλήνων.
Κάθε οικογένεια έχει να διηγηθεί μία μικρή ή μεγάλη προσωπική ιστορία. Όλες οι ιστορίες έχουν τον ίδιο παρονομαστή:
· Μία γυναίκα, η μητέρα, έχει αναλάβει την οικιακή οικονομία. Χειρίζεται το πενιχρό εισόδημα και προσπαθεί με τις δικές της δυνάμεις να συγκρατήσει την οικογενειακή συνοχή, να ξεπεράσει τα δυσβάσταχτα οικονομικά εμπόδια και να κρατά τον άντρα της και τα παιδιά της χορτάτα και ευτυχισμένα.
· Από την άλλη, ένας άντρας, ένας πατέρας, είλωτας του εργοστασίου, της επιχείρησης, της αγροτικής ζωής, των τραίνων και των δημόσιων έργων, εργάζεται μέρα νύχτα, για να έχει ένα ικανοποιητικό εισόδημα, μεγαλύτερο από το κανονικό, για να θρέψει την οικογένεια, για να πάνε καλοντυμένα τα παιδιά στο σχολείο.
Το φαγητό, σε πολλές οικογένειες, είναι από τον κήπο και την αυλή όπως το περιγράφει η συγγραφέας-, όπου υπάρχουν λαχανικά και κότες. Τα ρούχα έχουν ραφτεί από την ίδια τη μητέρα, που έμαθε από μια άλλη Ελληνίδα να κόβει υφάσματα, να γυρίζει ρούχα και να τα ράβει στα μέτρα του άντρα της και των παιδιών τους.

Η Οδύσσεια
»Όλα τούτα αποτελούν μία Οδύσσεια στην ξενιτειά, η οποία παρακολουθεί τον περιπετειώδη χαρακτήρα του Έλληνα από την αρχαιότητα. Γιατί, η μετανάστευση δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, ούτε πολιτικό ή κοινωνικό μόνο, όπως καταντήσαμε να το παρουσιάζομε από διάφορες σκοπιμότητες.
Την απάντηση μας τη δίνει ο μεγάλος Έλληνας ιστορικός Θουκυδίδης, ο οποίος, στην εισαγωγή της Ιστορίας του πρώτου τόμου, σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου, γράφει, ότι η μετανάστευη των Ελλήνων άρχισε εξήντα χρόνια μετά τον Τρωικό Πόλεμο.
Την επέβαλε η ανάγκη καλύτερης ζωής, την επέβαλε η ανάγκη να βρεθούν άλλοι τόποι πλουτοπαραγωγικοί, αφού η Αττική, κυρίως, που ήταν την εποχή εκείνη ο σύγχρονος παράδεισος, είχε γεμίσει. Δεν χώραγε άλλους μετανάστες! Την επέβαλε, ακόμη, και ο περιπετειώδης χαρακτήρας, ο χαοτικός, όπως γράφει ο Αριστοτέλης, του Έλληνα.
Τούτη την ελληνική περιπέτεια εξιστορεί θαυμάσια η Ελένη Σιδηρουργού, η οποία, με τις περιπέτειες της δικής της οικογένειας, των συγγενών της, των γονιών της, των θείων της, των αδελφιών και των παιδιών της, μας δίνει ανάγλυφη την εικόνα της προηγούμενης Αυστραλίας και της τωρινής, όπου και εκείνη τώρα απολαμβάνει τα αγαθά της ζωής της και την κοινωνική αναγνώριση.
Είμαι βέβαιαος, ότι διαβάζοντας τούτο το μικρό αυτοβιογραφικό βιβλίο, ο καθένας από σας θα νομίζει ότι ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια του η δική του ζωή. Η δική του οικογένεια. Τα δικά του βάσανα. Οι δικοί του κόποι. Οι δικές του επιτυχίες και το ανέβασμα στην αυστραλέζικη κοινωνία.
Η Ελένη Σιδηρουργού διακρίθηκε σε έργα ευποιϊας και φιλανθρωπίας. Τιμήθηκε από την Κοινοπολιτεία, τον Ερυθρό Σταυρό, την ΑΧΕΠΑ, το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού και την Οργάνωση Ελληνίδων και Ελληνοκυπρίων Γυναικών Αυστραλίας.
Το βιβλίο της αξίζει να διαβαστεί από τους συμπαροίκους και να εντρυφήσουν στο φωτογραφικό οικογενειακό υλικό, που περιγράφει ανάγλυφα το χρώμα περασμένων εποχών, με το στυλ τους, τις φορεσιές και την παρουσία των προσώπων.
Το βιβλίο εξιστορεί μία οικογενειακή ιστορία, αλλά, συγχρόνως, δείχνει τον δρόμο του ελληνισμού, τον δρόμο των προσπαθειών για την ελληνική παράδοση και τη διάσωσή της, εδώ στην Αυστραλία.
Αγαπητή κυρία Σιδηρουργού συγχαρητήρια για την προσπάθειά σας. Συγχαρητήρια και στις κυρίες Βηθλεέμ Γιαννέλη και Παναγιώτα Τζίονου, για τη μετάφραση και την επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης».

Οι παραβρισκόμενοι
Στην εκδήλωση παραβρεθήκανε πολλοί συμπάροικοι μεταξύ των οποίων από το γενικό προξενείο ο κ. Γιάννης Πυρόβολος και η συντονίστρια εκπαίδευσης κα Αλεξάνδρα Γούλα, ο αντιδήμαρχος Burwood κ. Χρήστος Χριστογεώργης, ο δημοτικός σύμβουλος Rockdale κ. Βαγγέλης Ανέστης, ο δικηγόρος κ. Ι. Θεοδωρίδης, ο πρόεδρος και τα μέλη του Κέντρου «Κωστής Παλαμάς» κ.κ. Γ. Λιανός, Πάμελα Αποστόλου, Γιάννης Καλλιμάνης, Βασίλης Τζαβάλας, Μέλπω Καϊμασίδου, Κώστας Ησαϊας, Χρ. Γραβάνης, οι κ.κ. Δημ. Σκιαδόπουλος. Αντώνης Β. Λαμπρόπουλος, Μαν. Κόμινος, Σταύρος Βλάχος, Ι. Γράψας, Δημ. Ντάνας, Πέτρος Πρίντεζης, Ζοζέφ Καρουάνα, Κλειώ Δημοπούλου, Κώστας και Θεόδωρος Λιανός, η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Στερεάς Ελλάδος κα Δήμητρα Γάλλου, οι εκδότες της εφημερίδας «ο Κόσμος» Θόδωρος και Τασία Κωνσταντίνου, η κα Γιώτα Χάρρις, ο κ. Σπ. Μπίλιος, η κα Τζούλη Μιχαλοπούλου, ο ψυχολόγος κ. Ι. Ιακώβου, ο κ. Γιώργος Μακρίδης, ο κ. Δημ. Κλέτσος, ο κ. Π. Θεοδωρακόπουλος, η κα Κική Μπέττυ, ο κ. Βαγγέλης Παπαθανασίου κ.π.ά.
Τον ομιλητή και τους παραβρεσκίμενους ευχαρίστησε στο τέλος, με θερμά λόγια, η συγγραφέας κα Ελένη Σιδηρουργού.

18.12.05

Επιτυχής η εκδήλωση για τον Σικελιανό

Επιτυχής η εκδήλωση για τον Σικελιανό
από το Κέντρο Ελληνικής Λογοτεχνίας
και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς» της ΑΧΕΠΑ


Με εξαιρετική επιτυχία και τη συμμετοχή ομογενών πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών της ΑΧΕΠΑ η εκδήλωση η αφιερωμένη στον Άγγελο Σικελιανό, με κεντρικό ομιλητή τον δημοσιογράφο-συγγραφέα κ. Β.Α. Λαμπρόπουλο, και την παρουσίαση του βιβλίου της κας Ελένης Σιδηρουργού (Sider) με τίτλο «Το κέντημα μιας ζωής». Ο κ. Κώστας Ησαϊας διάβασε χαιρετισμούς του Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Παναγιώτη Σκανδαλάκη, της αντιδημάρχου Αθηναίων κας Καλλιόπης (Κέλλυ) Μπουρδάρα και του αντιδημάρχου της Ι.Π. Μεσολογγίου κ. Δημ. Μαντζουράτου.
Στη συνέχεια ο κ. Β.Α. Λαμπρόπουλος, ως εκπρόσωπος φορέων από την Ελλάδα, επέδωσε βραβεία και αναμνηστικά σε ομογενείς, οι οποίοι παραβρεθήκανε και πήρανε τον λόγο με πολύ συγκίνηση:
· Από το 21ο Συμπόσιο Πεζογραφήματος και Ποίησης, που συνδιοργάνωσαν το Καφενείο Ιδεών, ο Δήμος Σαλαμίνας, η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και ο όμιλος UNESCO Πειραιώς και Νήσων, στους Γιώργο Μακρίδη (τέσσερα λογοτεχνικά βραβεία), στο Κέντρο Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης «Κωστής Παλαμάς», για την πεντάχρονη πολιτιστική προσφορά του στη ΝΝΟ, στην Κλειώ Δημοπούλου και τον Αντώνη Β. Λαμπρόπουλο, για το ντοκυμαντέρ «50 χρόνια θέατρο». Επίσης ο κ. Β.Α. Λαμπρόπουλος μετέφερε και τον χαιρετισμό του προέδρου του συμποσίου λογοτέχνη και δημοσιογράφου κ. Ντίνου Κουμπάτη.
· Ο ομιλητής πρόσφερε αναμνηστικά και κομβιοδόχες του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών (είναι αρχισυντάκτης της εφημερίδας του «Ρουμελιώτικη Εστία») και το Δήμο της ιεράς πόλεως Μεσολογγίου στους: Δημήτρη Ντάνα, Σπύρο Μπίλιο, Τζούλη Μιχαλοπούλου (στην μνήμη του άντρα της Σωκράτη), Αθ. Καραθάνο (πρόεδρο Ευρυτάνων), Γιάννη Καλλιμάνη (γενικό γραμματέα του Κέντρου «Κωστής Παλαμάς»), Θέμη Καλό (δημοσιογράφο), Δημ. Κλέτσο, Γιώτα Χάρρις, Χρ. Γραβάνη, Δήμητρα Γάλλου (πρόεδρο της Ομοσπονδίας Στερεάς Ελλάδος), Πέτρο Πρίντεζη (ηθοποιό), Χρήστο Χριστογιώργη (αντιδήμαρχο Μπέργουντ), Γιώργο Λιανό (πρόεδρο του Κέντρου «Κωστής Παλαμάς»), Κώστα Ησαϊα, Πηνελόπη Λιανού, Θόδωρο και Τασία Κωνταντίνου (εκδότες της εφημερίδας «ο Κόσμος»), Κική Μπέττυ (ηθοποιό), Γιάννη Ιακώβου (κλινικό ψυχολόγο), Σταύρο Βλάχο, Ι. Γράψα, Δημ. Σκιαδόπουλο και Βασίλη Τζαβέλα (αντιπρόεδρο του Κέντρου «Κωστής Παλαμάς»). Απήγγειλε η κα Κική Μπέττυ.
Από το γενικό προξενείο της Ελλάδος παραβρεθήκανε ο κ. Ιωάννης Πυρόβολος, η συντονίστρια εκπαίδευσης κα Αλεξάνδρα Γούλα και η κα Παναγιώτα Τζίνου, ο αντιδήμαρχος Burwood κ. Χρήστος Χριστογεώργης, ο δημοτικός σύμβουλος Rockdale κ. Βαγγέλης Ανέστης, ο δικηγόρος κ. Γιάννης Θεοδωρίδης.

16.12.05

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΑΙ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ

κάντε κλικ στην παρακάτω διεύθυνση

http://www.romanity.org/htm/rom.e.05.kostis_palamas_kai_romiosini.01.htm

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

Τα Χριστούγεννα η εορτή της ανάμνησης της γεννήσεως του Ιησού Χριστού δηλαδή, αποτελούν την μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, αποτελώντας ημέρες χαράς για όλον τον Χριστιανικό κόσμο. Λόγω βέβαια της «οικονομικής εκμετάλλευσης» και του τεράστιου «οικονομικού τζίρου της εορτής» τα Χριστούγεννα εορτάζονται πλέον σχεδόν σε όλο τον κόσμο.

Ιχνηλατώντας την ιστορικότητα της εορτής ο μελετητής ανακαλύπτει ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν την ημερομηνία της εορτής, αλλά και συσχετίσεις με συνήθειες στον αρχαίο κόσμο.

Αναζητώντας την ακριβή ημερομηνία γενέσεως του Ιησού ο μελετητής ανακαλύπτει ότι αφενός στην καινή Διαθήκη δεν γίνεται αναφορά για την εορτή Χριστουγέννων και αφετέρου ότι κανείς από τους Αποστόλους δεν τήρησε την 25η Δεκεμβρίου ως γενέθλια ημέρα του Σωτήρα. Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, (υπολογίζεται πως γεννήθηκε μεταξύ του 6 - 2 π. X.) Υπάρχουν όμως ενδείξεις που συνηγορούν στην Φθινοπωρινή γέννηση του, και όχι στην χειμερινή.

Το εδάφιο από το Ευαγγέλιο του Λουκά παραδείγματος χάριν αναφέρει:
«Οι ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς, και φυλάττοντες φύλακας της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών» (2: 8)

Η φράση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις πρακτικές των βοσκών καθώς τον χειμώνα λόγω του ψύχους οι ποιμένες δεν διανυκτερεύουν στους αγρούς. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η γέννηση του Ιησού δεν έγινε το Δεκέμβριο αλλά το Φθινόπωρο εφόσον τα κοπάδια δεν ήταν στις στάνες. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γέννηση συνέπεσε, με την απογραφή, που συνήθως γινόταν μετά την συγκομιδή, κατά τις αρχές Οκτωβρίου. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επίσης συσχετίζει την γέννηση του Ιησού Χριστού με την εορτή της «Σκηνοπηγίας», η οποία γινόταν τον Οκτώβρη.

Στην Αγία Γραφή γενέθλιες και ονομαστικές εορτές δεν συνιστούνται. Στην πραγματικότητα τα Χριστούγεννα δεν συμπεριλαμβάνοντα στις αρχαίες γιορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας, και μάλιστα η τήρηση των γενεθλίων καταδικάζονταν σαν ένα ειδωλολατρικό έθιμο απεχθές στους Χριστιανούς. Ημέρα μνήμης των αγίων και μαρτύρων όριζαν αυτή του θανάτου. Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει σχετικά:
«Τα Χριστούγεννα δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες εορτές της Εκκλησίας. Ο Ειρηναίος και ο Τερτυλλιανός την παραλείπουν από τους καταλόγους των εορτών»

Έτσι Τα Χριστούγεννα ως εορτή των γενεθλίων του Σωτήρα δεν γιορτάζονταν τα πρώτα 300 χρόνια. Η καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα των Χριστουγέννων έγινε στη Ρώμη από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.χ. αιώνα, μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για την χρονιά επί Αυγούστου απογραφής, και κατόπιν υπολογισμών βάση των Ευαγγελίων. Ένα στοιχείο που λήφθηκε υπόψιν είναι το η φράση από το κατ’ Ιωάννη γ’30
«Εκέινον δει αυξάνειν, εμέ ελατούσθαι»

Στην πραγματικότητα όμως αυτό συνέβη διότι η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπεφτε με τις ειδωλολατρικές εορτές του Χειμερινού Ηλιοστασίου και την «Επιστροφή» του Ηλίου. Έκτοτε ο Χριστός όφειλε να είναι ο Ήλιος ο δίδων το φως εις τον κόσμο. Πριν εορταζόταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τη βάπτιση του Ιησού (Θεοφάνεια). Αργότερα το έθιμο πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκε στην Ανατολή, πιθανόν από τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό το 378-381 περίπου μ.Χ. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.) σε ομιλία του για τη γέννηση του Χριστού, αναφέρει ότι είχε αρχίσει στην Αντιόχεια να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου. Το σίγουρο είναι ότι την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είχε εξαπλωθεί σχεδόν σε όλη την Ανατολή.
Τι όμως εόρταζαν οι ειδωλολάτρες με τόση ευλάβεια που κατέστη αδύνατο από τους Χριστιανούς να απαγορέψουν. (Είναι χαρακτηριστικό δε ότι οι πρώτοι Χριστιανοί κατά αντιστοιχία με την παγανιστική τελετουργία της λατρείας του Θεού Ήλιου, δεν προσεύχονταν ποτέ αν δεν γύριζαν προς την Ανατολή του ήλιου, ενώ και ναοί τους είχαν μέτωπο προς τον ανατέλλοντα Ήλιο, αλλά και όλοι οι ναοί είχαν μέτωπο προς τον ανατέλλοντα Ήλιο).

Και αυτό βέβαια όταν ο απόστολος Παύλος αναφέρει στη Β΄ Κορινθίους 6:14 & 17:
«Μη ομοζυγείτε με τούς απίστους, διότι τίνα μετοχήν έχει η δικαιοσύνη με την ανομίαν; Τίνα δε κοινωνίαν το φως προς το σκότος; Δια τούτο εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αποχωρίσθητε, λέγει ο Κύριος, και μη εγγίσητε ακάθαρτον και εγώ θέλω σας δεχθή»

Η απάντηση είναι ο Ήλιος, τον οποίο οι αρχαίοι λαοί είχαν θεοποιήσει. Οι αρχαίοι λαοί αναπαριστούσαν την κίνηση του ήλιου με την ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου που μεγάλωνε βαθμιαία καθώς αυξάνονταν και οι ώρες που ο ήλιος φωταγωγούσε την Γη, και πέθαινε ή ανασταίνονταν τον Μάρτιο την ημέρα της Εαρινής Ισημερίας, συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αναγέννηση του φυτικού βασιλείου μέσα από την μήτρα της Γης. Το χειμερινό Ηλιοστάσιο 22-25 Δεκεμβρίου σημαίνει την αρχή του χειμώνα, και ο αρχίζει βαθμιαία να αυξάνει η ημέρα έως ότου εξισωθεί με την νύχτα, κατά την Ιση-μερία τον Μάρτιο. Τότε ο Ήλιος νικά το σκοτάδι, και έρχεται η άνοιξη η εποχή της αναγέννησης για την φύση.
Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου εόρταζαν την γέννηση του θεού-ήλιου Όσιρη. Μετά την δολοφονία του ένα δένδρο ξεφύτρωσε στο οποίο Ίσις κάθε επέτειο της γέννησης του στις 25 Δεκεμβρίου άφηνε δώρα γύρω από το δένδρο. Οι Βαβυλώνιοι, και οι Φοίνικες ονόμαζαν το θεό-ήλιο Βαάλ , οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου-ήλιου και θεού Μίθρα Βασιλιά, ενώ οι Βραχμάνοι στην γέννηση του ψάλλουν:
«Εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου»

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σέμελη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του. Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει», ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται:
«Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα»

Η εορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη με τις δημοφιλείς γιορτές των Σατουρνάλιων, προς τιμήν του Κρόνου τον Δεκέμβριο αλλά και της θεάς Δήμητρας, γι΄ αυτό και έκαναν θυσίες χοίρων για την ευφορία της γης . Τα Σατουρνάλια ήταν από τις σημαντικότερες ονομάζονταν «DIES INVICTI SOLIS», «Ημέρα του αήττητου ήλιου», και άρχιζαν στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσαν επτά ήμερες. Στην εορτή αυτή αντάλλασσαν δώρα, συνήθως λαμπάδες και στα παιδία έδιναν πήλινες κούκλες και γλυκά σε σχήμα βρέφους για να θυμίζουν το Κρόνο, που τρώει τα παιδιά του. Σταδιακά λοιπόν τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι «εθνικοί-ειδωλολάτρες» αποκαλούσαν την Πρώτη Ημέρα της εβδομάδας Ημέρα του θεού-Κυρίου Ήλιου, ορολογία την οποία αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί Πατέρες για λόγους σκοπιμότητας ίσως. Κάτι που διασώζεται έως σήμερα στα Αγγλικά ως SUN-DAY, στα Γερμανικά SONN-TAG. Ο Ιουστίνος ο μάρτυς (114-165 μ.Χ.) γράφει στη 2η απολογία του για τον Ιησού:
«...σταυρώθηκε, πριν το Σάββατο, ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ "ΚΡΟΝΟΥ" και την επόμενη ημέρα ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ (θεού) "ΗΛΙΟΥ" και η οποία μετονομάσθηκε σε ΚΥΡΙΑΚΗ, αναστήθηκε και εμφανίσθηκε στους μαθητές Του...»

Εκτός όμως της ημέρας της γέννησης και πολλές από τις παραδόσεις που συνδέονται με τα Χριστούγεννα ανταλλαγή δώρων, στολισμοί, κάλαντα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες.
Πιο συγκεκριμένα τα κάλαντα τα οποία πήραν τ' όνομά τους από τις αρχαίες Ρωμαϊκές καλένδες του Γεναρίου, ήταν μία ρωμαϊκή εορτή κατά την οποία οι Ρωμαίοι ξεχύνονταν στους δρόμους και στις πλατείες με τραγούδια, φωνές και λαϊκά ξεφαντώματα για να γιορτάσουν το διπρόσωπο θεό Ιανό.(απ' αυτόν πήρε το όνομα του ο μήνας Ιανουάριος). Πίσω όμως από τα κάλαντα κρύβεται ένα αρχαίο Ελληνικό έθιμο με το όνομα Ειρεσιώνη, που αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, ο οποίος ευρισκόμενος στην Σάμο, σκάρωσε διάφορα τραγούδια τα οποία μαζί με μια ομάδα παιδιών τα τραγουδούσαν στα σπίτια των πλουσίων ευχόμενοι πλούτο, χαρά και ειρήνη. Συμβόλιζε την ευφορία και γονιμότητα της γης και εορτάζονταν δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη με σκοπό την παράκληση των ανθρώπων προς τους θεούς κυρίως του Απόλλωνος-ήλιου και των Ωρών για προστασία της σποράς και μια το φθινόπωρο, για να τους ευχαριστήσουν για την συγκομιδή των καρπών. Ταυτόχρονα με τις ευχαριστίες προς τους θεούς, έδιναν ευχές και στους συνάνθρωπους.

Τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ελιάς ή δάφνης στολισμένα με μαλλί (σύμβολο υγείας και ομορφιάς) και καρπούς κάθε λογής, τραγουδώντας για καλύτερη τύχη και γονιμότητα της γης. Πολλά από τα παιδιά έφεραν τον κλάδο σπίτι τους και τον κρεμούσαν στην πόρτα όπου έμενε όλο το έτος.(κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά).

Οι ευχές και τα τραγούδια περνώντας από γενιά σε γενιά, κληρονομήθηκαν στα Ρωμαϊκά Χρόνια με τις Καλένδες, απ' τις οποίες έλαβαν τη μορφή που απαντάμε σήμερα, από τα Πρωτοχριστιανικά κιόλας χρόνια.
Ένα άλλο Χριστουγεννιάτικο έθιμο αυτό του Χριστουγεννιάτικου δένδρου όπως είδαμε έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο. Σύμφωνα με την παράδοση αυτός που καθιέρωσε το έλατο ως «χριστουγεννιάτικο δέντρο» ήταν ο Άγιος Βονιφάτιος, που θέλησε να αντικαταστήσει την ιερότητα που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη δρυ, και αυτό παρότι στον Ιερεμία 10: 2-4 αναφέρεται:
«Μη μανθάνετε την οδόν των εθνών.. Διότι τα έθνη πτοούνται εις αυτά. Διότι τα νόμιμα των λαών είναι μάταια. Διότι κόπτουσιν ξύλον εκ του δάσους, έργον χειρών τέκτονος με τον πέλεκυν. Καλλωπίζουσιν αυτό με άργυρον και χρυσόν. Στερεόνουσιν αυτό με καρφία και με σφύρας δια να μη κινείται»

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία στο τέλος του 16ου, αλλά έως τις αρχές του 19ου αιώνα δεν ήταν διαδεδομένο ευρέως - τοποθετούνταν μόνο στις εκκλησίες. Το δέντρο ως Χριστιανικό σύμβολο, συμβολίζει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού. Σταδιακά το δένδρο άρχισε να γεμίζει με διάφορα χρήσιμα είδη- κυρίως φαγώσιμα κι αργότερα ρούχα κι άλλα είδη καθημερινής χρήσης, (κάτι που γινόταν στους αρχαίους Ελληνικούς ναούς) συμβολίζοντας την προσφορά των Θείων Δώρων. Στην σύγχρονη Ελλάδα το έθιμο το εισήγαγαν οι Βαυαροί με τον στολισμό στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833. Μετά τον το Β’ παγκόσμιο πόλεμο το δέντρο με τις πολύχρωμες μπάλες μπήκε σε όλα τα ελληνικά σπίτια.
Τέλος το κόψιμο της βασιλόπιτας αποτελεί εξέλιξη του αρχαιο Ελληνικού εθίμου του εορταστικού άρτου, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.

ΧΛΕΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ 2003

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ στο τεύχος ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

14.12.05

Εκδήλωση για τον Σικελιανό με ομιλητή τον Β.Α. Λαμπρόπουλο

Την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου, ώρα 7.30 μ.μ., στην αίθουσα της ΑΧΕΠΑ (394-396 Princess Highway, Rockdale), πραγματοποιείται εκδήλωση αφιερωμένη στον Άγγελο Σικελιανό. Κεντρικός ομιλητής είναι ο δημοσιογράφος-συγγραφέας Β.Α. Λαμπρόπουλος (αρχισυντάκτης της εφημερίδας "Ρουμελιώτικη Εστία" του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών). Ταυτόχρονα θα γίνουν παρουσιάσεις των βιβλίων "΄Αγγελος Σικελιανός-ο Αρχάγγελος της Ποίησης" του Β. Α. Λαμπρόπουλου και "Το κέντημα μιάς ζωής" της Ελένης Σιδηρουργού. Χαιρετισμοί του υφυπουργού Εξωτερικών κ. Παν. Σκανδαλάκη, της αντιδημάρχου Αθηναίων κυρίας Καλλιόπης (Κέλλυς) Μπουρδάρα -καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών-, του αντιδημάρχου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου κ. Τάκη Ματζουράτου και άλλων προσωπικοτήτων της Ελλάδος, θα διαβαστούν από τον Κώστα Ησαϊα. Θα προλογίσει ο πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης "Κωστής Παλαμάς" της ΑΧΕΠΑ κ. Γιώργος Λιανός.

Στην εκδήλωση θα επιδοθούν βραβεία, που έχουν απονεμηθεί σε ομογενείς από το 21ο Συμπόσιο Πεζογραφήματος και Ποίησης, που συνδιοργάνωσαν το Καφενείο Ιδεών Σαλαμίνας, ο Δήμος Σαλαμίνας, η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και ο όμιλος ΟΥΝΕΣΚΟ Πειραιώς και Νήσων. Βραβεύτηκαν ο Γιώργος Μακρίδης (τέσσερα λογοτεχνικά βράβεια), το Κέντρο Ελληνικής Λογοτεχνίας και Ποίησης "Κωστής Παλαμάς" της ΑΧΕΠΑ, για την πολιτιστική του δραστηριότητα, η Κλειώ Δημοπούλου και ο Αντώνης Β. Λαμπρόπουλος, για το ντοκιμαντέρ "50 χρόνια θέατρο".

Επίσης, ο Β.Α. Λαμπρόπουλος, εκπρόσωπος φορέων της Ελλάδος, θα επιδώσει αναμνηστικά του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών και του Δήμου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Ποιήματα του Σικελιανού θα απαγγείλει η Κική Μπέττη και θα ακουστεί μελοποιημένο το ποίημα «Αττικό», από τον Γιώργο Νταλάρα. Συντονιστής της εκδήλωσης είναι ο Γιάννης Καλλιμάνης.

7.12.05

ΜΩΡΙΑΣ ΕΓΚΩΜΙΟΝ, του ΕΡΑΣΜΟΥ

Αποσπάσματα

(μτφ. Στρατής Τσίρκας)

Τι να πω τώρα για τους αυλικούς;
Γενικά, δεν έχει πιο πουλημένους, δουλικούς, χαζούς και πρόστυχους απ' αυτούς, κι όμως όλοι γυρεύουν να περάσουν για αφρόκρεμα της οικουμένης. Μόνο σ' ένα πράμα είναι πολύ μετρημένοι: τους φτάνει που σκεπάζουν το κορμί τους με χρυσάφι, διαμαντικά, πορφύρα κι όλα τα εμβλήματα της αρετής και της φρονιμάδας, κι αφήνουν σ' άλλους να τα εφαρμόζουν στην πράξη.
Νομίζουν πως η ευτυχία τους όλη, είναι που μπορούν και λένε το βασιλιά, Κύριε μου, που ξέρουν να τον χαιρετούν με λίγα λόγια, που μοιράζουν μπόλικα τα Γαληνότατε, Μεγαλειότατε, Εκλαμπρότατε. Και δώστου να φτιασιδώνονται και δώστου να κολακεύουν χαριτωμένα. Αυτά είναι τα ταλέντα που χρειάζονται οι αριστοκράτες και οι αυλικοί. Τώρα, αν κοιτάξεις από κοντά, θα βρεις πως ζουν σαν Φαίακες, σαν αληθινοί "μνηστήρες της Πηνελόπης..." -ξέρεις πως τελειώνει ο στίχος, κι η Ηχώ θα σου τον πει καλύτερα από μένα. Κοιμούνται ως το μεσημέρι. Μόλις βγάλουν το πόδι τους απ' το κρεβάτι, ένας πληρωμένος παπαδάκος, που στέκεται πλάι, τους τελειώνει στα βιαστικά μια λειτουργία. Γρήγορα το πρόγευμα. Κι αμέσως τους φωνάζει το γεύμα. Ύστερα έρχονται τα ζάρια, το σκάκι, τα χαρτιά, οι τζουτζέδες, οι τρελοί, οι πόρνες, τα παιχνίδια και τα σαλιαρίσματα. Στ' αναμεταξύ, ένα ή δυό κολατσιά. Ύστερα στρώνονται στο τραπέζι για το δείπνο και ξοπίσω μπεκρούλιασμα ολονυχτίς! Έτσι, δίχως σκοτούρες, κυλούν οι ώρες τους, οι μέρες, οι μήνες, τα χρόνια, οι αιώνες. Αφού και μένα με πιάνει αναγούλα και φεύγω πέρα απ' αυτά τα υψηλά πρόσωπα, που θαρρούν πως είναι συντροφιά με τους θεούς, κι είναι ακόμα (νομίζουν) πιό κοντά τους, όσο πιο μεγάλη ουρά σέρνουν πίσω τους (σ. 128).

H μανία της θρησκευτικής ευλάβειας
Μπορεί να προκαλεί τα ίδια αποτελέσματα, αλλά δεν είναι ίσως η ίδια τρέλα με τη δική μας. Μοιάζουν όμως οι δυό τόσο πολύ, που ο κοσμάκης τις μπερδεύει. Κι ακόμα παραπάνω γιατί μετριούνται στα δάχτυλα όσοι κάνουν ζωή ολότελα διαφορετική απ΄αυτή που κάνουν κοπαδιαστά οι άλλοι άνθρωποι. Παθαίνουν δηλαδή όλοι, ό,τι παθαίνουν κι οι αλυσοδεμένοι της φανταστικής σπηλιάς του
Πλάτωνα με το δραπέτη: Οι φυλακισμένοι βλέπουν μόνο τη σκιά των πραγμάτων - ο δραπέτης γυρίζει στη σπηλιά, τους ανιστορεί πως είδε τ' αληθινά πράγματα και πως οι σύντροφοι του κάνουν μεγάλο λάθος να πιστεύουν πως δεν υπάρχει τίποτα, έξω απ' αυτές τις άθλιες σκιές. Έχοντας βάλει γνώση λυπάται τους συντρόφους του και καταριέται τη βλακεία τους που τους έχει ρίξει σε τόσο μεγάλη πλάνη. Με τη σειρά τους όμως οι φυλακισμένοι τον κοροϊδεύουν, τον λένε τρελό και τον διώχνουν. (σ.155).Έτσι κι ο πιο πολύς κόσμος παραδίνεται στα πιο υλικά πράγματα και νομίζει πως αυτά περίπου είναι τα μόνα που υπάρχουν. Αντίθετα, οι ευλαβικοί άνθρωποι αδιαφορούν για ό,τι αγγίζει από κοντά το κορμί, κι αφοσιώνονται ολόκληροι στη μελέτη των αόρατων πραγμάτων. Ο κοσμάκης δίνει την πρώτη θέση στα πλούτη κι αμέσως κατόπι στις σωματικές απολαύσεις, κι αφήνει τελευταία την ψυχή - άσε που οι πιο πολλοί μήτε πιστεύουν πως υπάρχει ψυχή, αφού τα μάτια δεν καταφέρνουν να την ξεχωρίσουν. Τ' ανάποδο, οι άλλοι, είναι ολάκεροι δοσμένοι στο Θεό, το πιο απλό απ' όλα τα όντα, κι ύστερα σ' εκείνο που είναι πιο κοντά του -δηλαδή την ψυχή τους. Το κορμί τους δεν το φροντίζουνε, περιφρονούν το χρήμα και το αποφεύγουν σαν την πανούκλα. Αν είναι αναγκασμένοι να διαχειριστούν λεφτά, το κάνουν με το στανιό και με σιχασιά "είναι δικά τους σα να μην τά' χουνε, κι έχουν χτήματα σα να μην είναι ιδιοχτήτες τους".

Πρέπει όμως να πούμε πως υπάρχουν διαφορές και διαβαθμίσεις σε κάθε περίπτωση. Όλες οι αισθήσεις είναι δεμένες με το κορμί, άλλες όμως είναι πιο σωματικές, όπως η αφή, η ακοή, η όραση, η όσφρηση, η γεύση κι άλλες πιο ανεξάρτητες απ' το κορμί: το μνημονικό, ο νους, η θέληση. Όπου γυμνάζεται η ψυχή, εκεί είναι και πιο δυνατή. Οι ευλαβικοί άνθρωποι βάζουν όλη τη δύναμη της ψυχής σ' εκείνα που είναι όσο γίνεται πιο μακριά από τις σωματικές αισθήσεις κι έτσι καταντούν να τις στομώσουν και να τις μουδιάσουν μέσα τους. Αντίθετα, οι κοινοί άνθρωποι, είναι πολύ δυνατοί σ' όσα έχουν σχέση με τις αισθήσεις και καθόλου στ' άλλα. Μπας και δεν ακούσαμε να το λένε πως άγιοι έτυχε να πιούνε λάδι για κρασί; Και πάλι, από τα ψυχικά πάθη, ορισμένα έχουν πιο στενή σχέση με το κορμί: ο σαρκικός πόθος, η όρεξη να φας και να κοιμηθείς, ο θυμός, η αλαζονεία, ο φθόνος. Οι ευλαβικοί κάνουν σ' αυτά τα πάθη αμείλιχτο πόλεμο αντίθετα, οι κοινοί άνθρωποι πιστεύουν πως δίχως αυτά δεν θα μπορούσαν να ζήσουν. Είναι τέλος και πάθη ενδιάμεσα και κάπως φυσικά: η αγάπη για την πατρίδα, η στοργή για τα παιδιά σου, τους γονείς σου, τους φίλους σου. Ο κοινός άνθρωπος πολύ τα λογαριάζει αυτά. Μα οι ευλαβικοί πολεμούνε πως και πως να τα ξεριζώσουν από την καρδιά τους ή να τ' ανεβάσουν ως την κορφή της ψυχής τους τουλάχιστο. Τότε όμως αγαπούν τον πατέρα τους, όχι σαν πατέρα -γιατί δεν έσπειρε παρά το κορμί τους, που κι αυτό ακόμα έχει αληθινό πατέρα το Θεό- αλλά σαν ένα καλόν άνθρωπο, που λάμπει μέσα του η εικόνα εκείνου του ανώτατου Νου που γι΄ αυτούς είναι το υπέρτατο Αγαθό. Έξω από τούτο, σου λένε, δεν πρέπει μήτε ν' αγαπάς, μήτε να ποθείς τίποτ' άλλο. Πάνω σ' αυτό το μέτρο κανονίζουν όλα τα καθήκοντα της ζωής. Έτσι, τον ορατό κόσμο τον λογαριάζουν για πέταμα, ή τουλάχιστο για πολύ κατώτερο από τον άλλο, που δεν μπορούν να δούνε. Ακόμα και στα μυστήρια, λένε, ακόμα και στις λατρευτικές τελετές, βρίσκουμε το πνεύμα και το σώμα. Στη νηστεία λόγου χάρη, σπουδαία τα λάχανα, σου λένε, αν καταργήσεις μόνο το κρέας και το δείπνο -όσα είναι δηλαδή για τον κοσμάκη όλη κι όλη η νηστεία. Περιμάζεψε κομμάτι και τα πάθη σου λένε, μην αφήνεις να σε κυριεύει τόσο πολύ ο θυμός και η αλαζονεία, έτσι που το πνεύμα ξαλαφρωμένο από το βάρος του κορμιού ν' ανυψωθεί και να ποθήσει τα ουράνια αγαθά, τη γεύση τους και την απόλαυσή τους.Τα ίδια και για τη λειτουργία. Βέβαια, λένε, ας μην περιφρονούμε το τελετουργικό αλλά τα εξωτερικά της τελετής, μόνα τους δεν κάνουν και πολλά πράματα, μπορεί μάλιστα και να βλάφτουν, αν λείπει από μέσα τους το πνευματικό στοιχείο, αυτό ακριβώς που εικονίζουν τα ορατά σημεία. Η λειτουργία παρασταίνει το θάνατο του Χριστού, που οι πιστοί πρέπει να τον ξαναπεράσουν μέσα τους, δαμάζοντας, πνίγοντας και θάβοντας, σαν να λέμε, τα σαρκικά πάθη, για να αναστηθούν σε μια καινούργια ζωή, και να γίνουν ένα σώμα πια με το Χριστό, ένα όλοι τους μαζί. Αυτά σκέφτεται, αυτά κάνει ο ευλαβικός άνθρωπος. Ο κοσμάκης αντίθετα, νομίζει πως όταν στριμώχνεται μπρος στο ιερό, κι όσο πιο κολλητά μπορεί πάνω κι ακούει το βουητό από τις ψαλμωδίες και βλέπει τίποτα τελετές, αυτό είναι η λειτουργία!Τα λίγα τούτα τα είπα σαν παράδειγμα. Μα η ζωή ολόκληρη του ευλαβικού ανθρώπου είναι μια φυγή από το κορμί και τις αισθήσεις κι ένα φτερούγισμα για τ' απάνω, στα αιώνια, στ' αόρατα, στα πνευματικά. Κι είναι τόσο τεράστια η διαφορά που χωρίζει σ' όλα τους ευλαβικούς απ΄τους κοινούς ανθρώπους, ώστε πολύ φυσικά οι απ' εδώ νομίζουν τους απ' εκεί τρελούς κι αντίστροφα.Για τη δική μου γνώμη πάντως, η λέξη τρελός ταιριάζει πιο σωστά στους ευλαβικούς παρά στους άλλους.


Αυτό θα το καταλάβετε ακόμα πιο καλά
Όταν, όπως υποσχέθηκα, σας αποδείξω με λίγα λόγια πως το Υπέρτατο Αγαθό που περιμένουν οι ευλαβικοί δεν είναι παρά ένα είδος τρέλας. Σκεφτείτε πως κι ο Πλάτωνας ονειρεύτηκε το ίδιο, όταν έγραφε πως η μανία των εραστών είναι η πιο γλυκειά απ' όλες. Κι αλήθεια, όποιος αγαπά με πάθος δε ζει πια μέσα του, ζει ολόκληρος μέσα σ' εκείνο που αγαπάει. Όσο πιο πολύ βγαίνει από τον εαυτό του, τόσο και λιώνει μέσα στο αντικείμενο του έρωτά του, τόσο πιο γεμάτα νιώθει την ευτυχία. Έτσι όταν η ψυχή γυρεύει να φύγει απ' το κορμί και δεν ξέρει πως να μεταχειριστεί σωστά τα όργανά του, με το δίκιο σου λες εσύ πως αυτό είναι τρέλα. Διαφορετικά, τι σημαίνουν αυτές οι φράσεις που τις βρίσκεις σ' όλα τα στόματα: "Βγήκε απ' τα ρούχα του... Έλα στον εαυτό σου... Ήρθε στα συγκαλά του"; Όσο πιο τέλειος είναι ο έρωτας, τόσο πιο μεγάλη κι η μανία του και πιο γλυκειά. Ποιά θα είναι, λοιπόν, αυτή η ουράνια ζωή που την ποθούν με τόσο πάθος οι ευλαβικές ψυχές; Να σας πω: Το πνεύμα, σα νικητής και πιο δυνατός, ρουφάει το κορμί και το ρουφάει ακόμα πιο εύκολα, γιατί σ' όλη του τη ζωή το αποκαθάριζε και το αποστέγνωνε με σκοπό τούτη τη μεταμόρφωση. Το πνεύμα, με τη σειρά του, θαυμάσια θα ρουφηχτεί από τον υπέρτατο Νου, που άπειρα είναι όσα μπορεί να κάνει. Έτσι, μια και βρεθεί ολόκληρος ο άνθρωπος έξω από τον εαυτό του, θα ευτυχήσει, όχι από τίποτε άλλο, μα γιατί, έχοντας παρατήσει το κορμί του, μπορεί πια να υποταχθεί στην ανεκλάλητη εξουσία του υπέρτατου Αγαθού, που συναρπάζει τα πάντα. Τέτοια ευτυχία, βέβαια, δεν ολοκληρώνεται παρά από τη στιγμή που οι ψυχές θα ξαναβρούν τα πρώτα τους κορμιά και φτάσουν έτσι μαζί στην αιώνια ζωή. Αφού όμως η ζωή ολόκληρη των ευλαβικών ανθρώπων δεν είναι άλλο από μελέτη της αιώνιας ζωής, και σάμπως η σκιά της, τους τυχαίνει να γευτούν από πριν καμιά γουλιά ή να μυριστούν την ευωδιά της. Δεν είναι ίσως παρά μια τοσοδούτσικη σταγόνα πλάι στην αστείρευτη βρύση της αιώνιας ευτυχίας, κι όμως ξεπερνάει όλες τις ηδονές της γης, ακόμη κι αν μαζεύονταν σε μια μόνο. Τόσο πολύ ξεπερνούν οι πνευματικές ηδονές τις ηδονές της σάρκας κι οι αόρατες τις ορατές! Αυτό δε μας έταξε κι ο προφήτης: "Μήτε είδε το μάτι, μήτε άκουσε τ' αυτί, μήτε η καρδιά του ανθρώπου ένιωσε ποτέ αυτό που ετοίμασε ο Θεός για όσους τον αγαπούνε". Κι αυτό είναι ίσα-ίσα το είδος της τρέλας που με το πέρασμα από τούτη τη ζωή στην άλλη δε σταματά καθόλου, μόνο γίνεται πιο τέλεια.

Όσοι είχαν το προνόμιο
-Mα είναι πάρα πολύ λίγοι- να το αισθανθούν αυτό, παθαίνουν κάτι που μοιάζει με παραφροσύνη: λένε ασυναρτησίες, κουβέντες άλλου κόσμου, βγάζουν φωνές που δεν έχουν νόημα, το πρόσωπο τους αλλάζει έκφραση από στιγμή σε στιγμή. Πότε χαρούμενοι, πότε λυπημένοι, γελάνε, κλαίνε, αναστενάζουν· κοντολογίς είναι στ' αλήθεια έξω από τον εαυτό τους. Όταν συνέρθουν, λένε πως δεν ξέρουν που ήτανε: μέσα στο κορμί τους ή έξω απ' το κορμί τους, ξυπνητοί για κοιμισμένοι; Τι άκουσαν, τι είδαν, τι είπαν, τι κάνανε; δεν θυμούνται , κάτι μόνο σα μέσα σε σύννεφο ή όνειρο. Ένα ξέρουν καλά: πως ήταν πολύ ευτυχισμένοι όσο βαστούσε η τρέλα τους. Χτυπιούνται που ξαναβρέθηκαν στα συγκαλά τους, και δεν ονειρεύονται παρά πως να γίνουν ισόβια τρελοί με τέτοια τρέλα. Και πάλι δεν είχαν γευτεί παρά ένα μεζεδάκι από τη μελλούμενη ευτυχία. Μα ξεχάστηκα τόση ώρα, ξεπέρασα τα όρια! Ε λοιπόν, αν νομίζετε πως το παράκανα στην αυθάδεια και στην πολυλολογία, να σκεφτείτε πως σας μίλησα σαν τρελή και σα γυναίκα Θυμηθείτε, ωστόσο την ελληνική παροιμία: "Συχνά κι ο τρελός ακόμη μιλάει σωστά", ή μπας και θαρρείτε πως η παροιμία αυτή δεν πάει καθόλου στις γυναίκες; Βλέπω πω περιμένετε κι επίλογο Μα είστε ντιπ τρελοί αν νομίζετε πως θυμάμαι τι είπα, ύστερα από τέτοια λογοδιάρροια; Να μια παλιά παροιμία: "Μισώ το σύντροφο στο κρασί που θυμάται", να μια καινούργια: "Μισώ τον ακροατή που δεν ξεχνάει". Και τώρα γεια σας! Χειροκροτήστε ζήστε και πίνετε, ξεφτέρια πια εσείς, μπασμένοι στα μυστήρια της Τρέλας!


Εκδόσεις Ηριδανός 1970.
"Ηχώ" - στίχοι από Βιργιλίου "Επιστολές".
"Ευθύδημος" - από Πλάτωνος "Πολιτεία" Σημείωση: Είναι φανερό απ' αυτά τα εδάφια πως ο Έρασμος καυτηριάζει όλες τις συνήθειες των ανθρώπων της εποχής του - και τον πλούτο, και την ευλάβεια, και την κολακεία, κάθε προσήλωση σε αγαθά (υλικά ή θρησκευτικά) - δίνοντας το προβάδισμα σ' εκείνα που όπως φαίνεται οι σύγχρονοί του δεν διέθεταν: τα πνευματικά - θεωρώντας τα ύψιστης αξίας και έχοντας ως μέτρο την αρχαία φιλοσοφική σκέψη και δη του αυτή του Πλάτωνα.
(2) Το «Βλακείας Εγκώμιον», σύμφωνα με μαρτυρία του Έρασμου το έγραψε μέσα σε μια εβδομάδα, όταν έμεινε στο σπίτι άρρωστος.